Жаңа жылдың әр елде әр кезде мерекеленіп, әр халық өз салт-дәстүрімен қарсы алатындығы хақындағы деректерді көбіміз біле бермейміз. Мәселен, Лаоста бұл күн ыстық маусымның аяқталып, жаңбырлы кезеңнің басталатын сәуір айының ортасында мерекеленеді. Сонымен бірге непалдықтар да өздерінің жаңа жылдарын 13 сәуір күні атап өтеді. Жыл санауларын күн күнтізбесі бойынша есептейтін бұл ел ХХІ ғасырдың күн парағын әлдеқашан ашқан. 2009 жыл – Непал үшін 2066 жыл болып саналады.
Грегориан күнтізбегін қабылдағанға дейін Қытай, Жапония, Корея елдері жаңа жыл мерекесін 20 қаңтар мен 18 ақпан аралығында мерекелеп келгені белгілі.
Римдіктер азаматтық жылдың басталуын 1 қаңтар күнінен санаған. Ағайын – туғандарға, жора – жолдастарға, жақын – таныстарына құттықтау хаттарын жазып, базарлықтар сыйлауды ең алғаш римдіктер ойлап тапқан.
Көптеген араб елдері жаңа жылды Ай күнтізбегі бойынша атап өтуді дәстүрге айналдырған. Кезінде Юлиан күнтізбегін пайдаланған Еуропаның көптеген мемлекеттері жаңа жылды 7 қаңтарда мерекелесе, Англия 1752 жылға дейін жыл мерекесін 26 наурыз күні өткізіп келді.
1699 жылға дейін ежелгі дәстүр бойынша Ресей тұрғындары жаңа жыл мерекесін 20 желтоқсан күні қарсы алып келгені мәлім.
Шығыс елдері дәстүрлі жыл басы мерекесін күн мен түннің теңелген күні яғни 22 наурызда атап өтеді.
Қай ел, қай халық болсын, жаңа жылды салтанатты жағдайда мерекелеп, оған айрықша мән берген. Олардың жылды қарсы алудағы бір-біріне ұқсамайтын өз дәстүрлері бар. Жалпы алғанда, әсем ойыншықтары жарқыраған жасыл шырша Жаңа жылдың символына айналған. Жаңа жылдық тұңғыш шырша 1600 жылы Герман провинциясы Эльзаста орнатылған, депті-мыс. Алғашқы кезде шыршаны қағаздан жасалған раушан гүлдерімен безендірсе, 1737 жылдан бастап көз жауын аладайр зерленіп оқаланған түрлі әшекей ойыншықтармен көркемдеу дәстүрге айнала бастады. Адамдардың мерекеге арнап шыршаны таңдауы да кездейсоқ жағдай емес. Ертедегі египеттіктер, римдіктер басқа да еуропалықтар шырша түсін өшпес өмірдің белгісі санаған. Сондай – ақ, мәңгі жасыл өсімдіктер – қарағай, лавр, кипаристерді де ерекше құрметтеп, мәңгілік өмір мен денсаулық осыларға байланысты деп есептеген.
Жасыл шыршалардың өз рекордтары да бар. Мәселен, әлемдегі ең биік шырша 1950 жылы желтоқсанда Американың Сиэтл қаласында орнатылыпты. Оның биіктігі 67,4 метр екен. Ал жасыл шыршаны құлпыртып безендіруде Лантана қаласында орнатылған (Флорида штаты) шырша иемденеді. Биіктігі 38 метрлік бұл жасыл аруға 15100 сырға шырақ, ұзындығы 850 метр болатын гүлтізбесі, 1500 ойыншық, 500 алуан түрлі әшекей заттар ілінген.
Ең үлкен жасанды шыршаны аргентиналықтар жасапты. Буэнос – Айрестің орталық алаңына тұрғызылған «ғажайып ағаштың» биіктігі отыз метрден асқан.
Жыл он екі ай бойы келушілердің таңдайын қақтырған ерекше шырша Сент – клаус қаласындағы (АҚШ, Индиана штаты) жұрт аяғы сейілмейтін көрікті де сұлу саябақта «бой көтерген». Бұл шырша алуан түрлі әшекей, ойыншықтармен жыл бойына безендіріліп тұрады, өйткені, осынау жасыл арудың сабағына өзіңнің кез-келген әшекей затыңды іліп қою – үлкен бақыт. Сондықтан да осы жерге қала тұрғындары мен қонақтары әсте құр қол келмейтін көрінеді.
Ал жылдарға жануарлар атын беру дәстүрі ежелгі Қытайдан басталған екен.
Желтоқсан 30, 2008
Балғырған 