Сол жайлы ақпарат керек болып, орысшадан қазақшаға аударып, жинақтаған материал. Кім білсін, біреу-міреуге керек боп қалады ма деген ой ғой…
Темекі шегу туралы ақиқаттар немесе сіз білесіз бе?
1) 1492 жылы 12 қазанда Христофор Колумб белгісіз аралдың (қазір Америка екенін білеміз ғой) жағалауына келіп тоқтағанда арал тұрғындары қонақтарға күнге кептірілген бүктеулі жапырақ ұсынады.Олар оны «петум» деп атаса керек. Колумбтың екінші саяхатынан соң табак дәні бірінші Испанияға, содан бүкіл жер бетіне тарап кеткен. Табактың кең таралуы – оның тәуелділік тудыру қасиетінде.
2) Темекі түтініне ерекше «аромат» пен «дәм» беру үшін адам зәрінің құрамына кіретін урина дейтін химиялық компонент қолданылады;
3) АҚШ-та темекі шегетін әйелдер саны (22%) шылым шегетін ер адамдар санына жетіп қалды (35%). Европада айырмашылық 20 пайыздай(46 пайыз ер адамдар, 26 пайыз әйел адамдар). Статистика бойынша темекі тартатын әйелдер саны шылым шегетін ер азаматтар санынан әлдеқайда аз.
4) Шылым шегушілердің көбі Американың Кентукки, Индиана және Теннеси штаттарында тұрады екен.
5) Жылдан жылға ең танымал темекі маркаларының өнімдерінде никотин мөлшері артуда.
6) 1970 жылы АҚШ президенті Никсон темекі қорапшаларында ескерту жазуларды қолдануды міндеттейтін және темекі өнімдерінің жарнамаларын телеарналарда жүргізуге тыйым салу туралы заңға қол қойды.
7) Темекі – ең сатылмалы тауар. Жыл сайын әртүрлі елдерде 1 триллиондай «темекі» сатылады.
8) АҚШ-тың темекі өндірісінің басты табыс көзі – темекі экспорты, яғни сыртқа сату. Американың өзіне қарағанда, басқа елдер американдық темекілерге толы.
9) Бүкіл-әлемдің Денсаулық сақтау Ұйымының мәліметтері бойынша, сатылымдағы темекінің 25 пайызы көшірме.
10) Әрбір тартылған шылым өмірді 15 минутқа қысқартады. 13 секунд сайын темекі шегу салдарынан пайда болатын аурудан бір адам қайтыс болады, ал бір жылда – 2,5 млн адам қайтыс болады. Жыл сайын 12 миллион папирос пен темекі тартылады екен. Тұқылдардың (окурки) салмағы – 2 520 000 тонна болады екен.
11) Темекі құрамы: аммиак, көміртегі оксиді, концерогенді көмірсутектер(рак), радиоактивті элемент полоний 20, темекі қарамайы, мышьяк, калий. Фильтр осы заттардың 20 пайызын ғана ұстап тұрады.
12) Анлияда темекі тартуға кеткен уақыт үшін жалақыдан ақша ұстап қалады екен. Дания қоғамдық орындарда темекі шегуге тыйым салған. Сингапурде темекі тартқан адамға 500 доллар штраф, әрі темекі өнімдеріне жарнама жоқ. Финляндияның дәрігерлері бір күн – 17 қараша, темекішілер жұмысқа темекісіз келуін белгілеген. Жапонияның Ваки қаласынның шешімімен, айына 3 күн темекісіз деп жарияланған. Франциядағы антитемекі бағдарламасынан кейін темекі тартушылар саны 2 млн адамға азайған.
13) Күніне тартылған 20 темекі жылына 300 рет өткен флюрографиямен тең.
14) 20 қараша – Дүниежүзілік темекіден бас тарту күні.
Темекі жайлы «Қияли түсініктер»:
1) Мода және «понт»
«Қияли түсінік»: егер ер азамат темекі тартса, онда ол нағыз ЕР, ЖІГІТ! Ал, егер қыз темекі тартса, онда ол өз-өзіне сенімді, әдемі әрі идеал! Шындығында ол солай ма?
Шындығында: Темекі тартатын қыздың тісі сары, аузынан жағымсыз иіс шығады да тұрады, әрі саусақтар сары-қоңыр болып, тері өзінің табиғи сұлулығын жоғалтады. Оттегінің жетіспеуінен целлюлит пайда болады. Әлемнің психологтары темекіні әлсіз ерлер шегетінін дәлелдеген.
2) Артық салмақпен күрес
«Қияли түсінік»: Шылым артық салмақты жойып, сымбатты болуға көмектеседі. Тәбетті бәсеңдетуге көмектесіп, тәттіге, тамаққа, тағысын тағы дәмділерге қаратпайды. Шындығында ол солай ма?
Шындығында: Жан-жағыңызға қараңыз, арық пен тырықтар ғана темекі тартады ма? Айналада аузында темекісі бар, талай жылдар бойы темекі тартқан толық жандарды көреміз. Мынандай сөзді естігенсіз бе: «темекі тастай сала толып кеттім»? Бірақ, бұл жағдай никотиннің әсерінен емес. Темекі тартушының арықтайтын себебі, темекінің іш-құрылысқа кері әсері, гастрит, т.т аурулардың пайда болуы.
3) Ойлауға көмектеседі
«Қияли түсінік»: Әлемде темекі тартатын журналисттер, жазушылар, басқа да «ойшылдар» қанша? Мүмкін, сондықтан темекі, ойлауға себепші болатын шығар. Шындығында ол солай ма?
Шындығында: Өзіңіз ойлаңызшы, түтінге толы бөлмеде қайдан ойлануға болады? Ауа тазарақ болса, ойлану жеңілірек. Темекішінің түтікшелері кальций шөгінділерімен толып қалады, сондықтан қанайналым бұзылып, бүкіл ағзаны, соның ішінде миды, оттегімен қамтамасыз ету қиындайды. Бір ғана тұжырым: темекі тартатындардың интеллектуалдық потенциалы ақырындап төмендейді.
4) Антидепрессант
«Қияли түсінік»:Күйгелектеніп тұрғанда,өз-өзіне келудің бірден бір әдісі – шылым шегу. Темекі тартып отырып барлық қиындықтарды ұмытасың, жеңілдейсің. Өзінше бір психологиялық ынта. Шындығында ол солай ма?
Шындығында: Бірінші 3 минутта темекі тартқан адам тынышталып, өзіне-өзі келетін сияқтанады. Алайда, ол алдамшы сезім. Никотин, алкогельдей адам ағзасындағы қажетті заттар, витаминдер мен минералдарды жояды, соның ішінде жүйке жүйесінің нығаюына да көмектесетін пайдалы заттарды жояды. Сондықтан, адам ағзасының «тынышталдыратын, өз-өзіне келтіретін темекіге» ары қарай әсері – әлсіздік, шаршаңқы күй және оданда асып түсер күйгелектілік. Адам ағзасы одан сайын күйгелектене, жүйкесі жұқара түсіп, никотиннің жаңа бір үлесін сұрайды.
5) Зиянсыз әдет
«Қияли түсінік»: Әлемде болып жатқан зиянкестіктердің қасында темекі шегу дегеніміз – мұхиттағы бір тамшыдай емес пе, одан қорқатын не бар. Және де темекіден құтылудың ешқандай қиыншылығы жоқ қой.Шындығында ол солай ма?
Шындығында: Темекінің сіздің денсаулығыңызға анық және білдірмей төндіріп тұрған қаупі бар. Темекі – біздің елеусіз жауымыз. Өзіңіз ойлап қараңызшы, денсаулық сақтау Министрлігі әрбір темекі қорабына «Темекі шегу сіздің денсаулығыңызға зиянды» деп ашып жазған, ондай сақтандыру шаралары басқа кез келген тағамға жазылған емес, егер сізге, «мына тағам уланған десе» сіз сол тағаммен тамақтанар ма едіңіз, әрине жоқ.
Қазан 15, 2009 at 5:36 тд
Бәреуге емес жүздеген адамдар үшін құнды мәлімет қой. Рахмет.
Көптеп аударып тұрсаңыз екен.
Қазан 15, 2009 at 8:28 тд
«Пить вредно курить противно а умирать здоровым жалко» депті біреу… ))
Негізі барынша тартпауға, шекпеуге, ішпеуге тырысу керек сияқты.
Қазан 15, 2009 at 11:44 тд
қияли түсініктер күлкілі, бірақ оған сенетін қиялилар жетеді(
Қазан 16, 2009 at 5:30 тд
ммм……
темек шекпең
Қазан 16, 2009 at 6:23 тд
Шеккем, шегіп отырмын және буду шегем!!!
Қазан 16, 2009 at 11:25 тд
Еуропадағы темекінің қораптары енді супер, темекі шекпе, ол сені өлімге жетектейді деп қорабының жартысын алып тұр, сонда да елдер шегеді ғой:))
Колумб одан да пенициллин әкелгенде пайдалырақ болар еді:))
Қазан 17, 2009 at 7:57 тк
Осы сенен қай құрлыққа қашуға болады, а, әжесстің?
Қазан 18, 2009 at 12:15 тк
Одан тек қырық градус құтқарар.
Қазан 20, 2009 at 8:08 тд
Құрметті Салтанат!
«Данышпандар Ассоциациясы» мен «Сатыбалдының араққа арналған порталы» ҚазНеттегі аса данышпан ойлар мен сөз маржандарын ұмыт қалдырмау мақсатында «Аңсар» атындағы жарты данышпан премиясын тағайындағанын тоқ ішегіне дейін қуана хабарлайды.
Премия өз сайтында не блогында ниибацца мақалалар, пездес ойлар, логикалық құрылымынан ең ұлы математиктің енегі езіліп жылайтын ахуенный тұжырымдарға беріледі.
Премия – Аңсар кейпіндегі мүсін мен бичпакет. Жүлдегер 10 желтоқсан күні жарияланып, Қазақстанның кез-келген нүктесіне апта ішінде жеткізіледі. Жеңімпаз келесі премияға дейін өз блогында не сайтында «Аңсар атындағы жарты данышпан премиясының иегері» деген құрметті баннер іліп қоюға рұқсат алады.
Қазақтың қара және басқа түсті сөздерінің мәртебесін көтеруге ат салысыңдар, жама’ат!
Қазан 22, 2009 at 9:44 тд
темекі туралы заң қабылданғаны көмектесер ма кен өзі? …қалай болар кен?.. заң қабылданғанда қатты қуандым )))
Қазан 23, 2009 at 5:24 тд
Аударма сапасына базар жоқ.
Аллен Каррдың Легкий Способын аударсаң, ваще ДжынД болар еді. Плюс кыруар гонорар алар едің.
Себебі бұл кітап әлемде мойындалған шылымқорларық тұзағынан құтылуға көмектескен нөмірі бірінші материал.
А так, айтар едім, жеке саған емес жалпы, жоғарыдағы ақпарат тек темекі шекпейтін адамға ғана әсер етеді, темекі шегетін адамдар ондай мақалардан, шокотерапия, қорқыту, үркіту страшилкалардан жалыққан.
Және осы мақаланы оқып болысымен, темекі шегетіндер, сыртқа шығып бір штук сүйікті темекесін тартуға кеткен.
Қазан 23, 2009 at 11:26 тк
үндістің қатыны бауырсақ па бірдеме алып шықпаған да екен, көкнәрші албасты…
Қазан 26, 2009 at 2:09 тк
Темеки шекпендер!
Қазан 27, 2009 at 11:52 тд
«Англияда темекі тартуға кеткен уақыт үшін жалақыдан ақша ұстап қалады» дегеннен басқасы әсер етпей отыр чета 🙂
Қараша 12, 2009 at 7:41 тд
Темекі шегу туралы ақиқаттар немесе сіз білесіз бе?
тақырыбындағы 12 – аудармада жазылған заңдар
Қазақстанға де керек сияқты !!!
Қараша 12, 2009 at 8:05 тд
Пікіріңізге шексіз қуаныштымын… Бірақ, «қалдырмаймын» деген не үшін?! Ешкім ешкімді қинамайды ғой…
Қараша 12, 2009 at 7:45 тд
қалдырмаймын
Қаңтар 27, 2010 at 4:45 тд
темекіні қойып кету адамның өз санасына байланысты
Желтоқсан 13, 2013 at 3:33 тк
короче адам ози биледи гой не истесе де шексе шексин шекпесе шекпесин